Pięć lat, które zmieniły rynek telekomunikacji i poczty
18 września 2025
Minione 5 lat w telekomunikacji i poczcie to okres intensywnych zmian. Od regulacji rynku, przez rewolucję 5G i walkę z cyfrowym wykluczeniem, po wzmacnianie cyberbezpieczeństwa – pisze Prezes UKE, Jacek Oko.
Pięć lat kadencji minęło niezwykle szybko – niemal jak pięć dni. Ten okres w nieoczywisty sposób zmienił krajobraz rynku telekomunikacyjnego i pocztowego, wprowadzając nowe perspektywy i rozwiązania. Wyzwań nie brakowało, a ich zakres był imponujący. Wskażę jednak kilka kluczowych wątków, które w mojej ocenie najlepiej oddają charakter mijającej kadencji.
Jednym z najważniejszych tematów była długoterminowa stabilność regulacyjna dla branży. Jej fundamentem stało się systemowe podejście zarówno do usług stacjonarnych, jak i mobilnych. Przykładem jest decyzja Prezesa UKE ustanawiająca mechanizm dostępu do słupów energetycznych niskiego napięcia. Dzięki niej operatorzy mogą szybciej rozwijać infrastrukturę, wykorzystując istniejącą podbudowę elektroenergetyczną.
Równie istotnym obszarem była regulacja hurtowego rynku telekomunikacyjnego. W dialogu z Zespołem Doradczym udało się dostosować wytyczne do standardów GBER, a także określić przejrzyste limity i korytarze cen dla inwestycji szerokopasmowych realizowanych z udziałem środków publicznych (POPC, FERC, KPO). Jednocześnie rozpoczęto proces deregulacji SMP w zakresie BSA, otwierając rynek na większą konkurencję.
Na rynku mobilnym konsekwentnie dbano o racjonalne i efektywne wykorzystanie widma. Przeprowadzono dwie kluczowe aukcje częstotliwości – dla pasm 3,4–3,8 GHz (c‑band) oraz 700/800 MHz – które wytyczyły jasny kurs w stronę rozwoju sieci 5G. Równolegle uporządkowano istniejące zasoby poprzez dwa procesy reshuffligu (900 MHz i 1800 MHz). Dzięki konsensusowi osiągniętemu z operatorami pasma zostały skonsolidowane, co pozwoli na świadczenie usług wyższej jakości. Dodatkowo Prezes UKE zaproponował jednolity mechanizm synchronizacji rezerwacji częstotliwości, zapewniając przejrzystość i pewność planowania w długiej perspektywie.
Nie mniej ważna była działalność edukacyjna, mocno wpisująca się w misję ograniczania cyfrowego wykluczenia. Programy prowadzone przez zespół edukatorów UKE objęły zarówno dzieci i młodzież, jak i seniorów, a ostatnio także dzieci ze spektrum autyzmu.
W ciągu pięciu lat przeprowadziliśmy warsztaty z ponad 300 000 młodych ludzi, których uczyliśmy między innymi, jak chronić swoje dane i wizerunek w sieci oraz jak rozpoznawać manipulacje w mediach społecznościowych, w tym jak reagować na fake newsy, clickbaity i deepfake'i, a także prowadziliśmy warsztaty z kodowania. Zajęcia z programowania rozwijają logiczne myślenie, kreatywność i umiejętność rozwiązywania problemów, a także pokazują, jak działają nowe technologie. Ponadto, około 20 000 seniorów zapoznało się z zasadami bezpieczeństwa w sieci i ochrony przed cyberzagrożeniami. Szkoliliśmy też rodziców i nauczycieli zarówno podczas webinarów jak i spotkań w szkołach.
Zaangażowanie to zostało dostrzeżone szerzej – międzynarodowym potwierdzeniem jest prestiżowa nagroda ITU WSIS Prizes 2023 Champion w kategorii e‑learning. Tu należą się duże podziękowania zespołowi naszych edukatorów.
Cyberbezpieczeństwo stało się kolejnym filarem działań. Wraz z operatorami mobilnymi powołano ISAC, czyli centrum wymiany informacji o zagrożeniach. Z kolei we współpracy z NASK i operatorami powstał mechanizm ograniczający skuteczność ataków smishingowych i spoofingowych – unikatowe w skali Europy rozwiązanie, które realnie zwiększa bezpieczeństwo użytkowników, blokując lub ograniczając dziennie ponad milion niebezpiecznych połączeń oraz 5 tys. SMS-ów, próbujących wyłudzić dane.
Patrząc w przyszłość, w latach 2023‑2025 rozpoczęto budowę fundamentów pod nową rolę UKE w cyfrowej gospodarce. Urząd przejął odpowiedzialność za koordynację wdrażania Digital Services Act w Polsce, przygotował się do nadzoru nad przestrzeganiem wymogów dostępności usług i produktów cyfrowych oraz powołał odpowiednie struktury organizacyjne i kompetencyjne, by sprostać tym wyzwaniom.
Nie można także pominąć rynku pocztowego. W 2023 i 2024 roku po raz pierwszy opublikowano pogłębione raporty o przesyłkach kurierskich. Powstały one na podstawie badań ankietowych wśród największych operatorów oraz firm wdrażających automaty paczkowe. Te analizy wniosły ważny wkład w lepsze zrozumienie specyfiki segmentu kurierskiego.
Mój następca obejmie urząd w czasach pełnych wyzwań, jakich wcześniej nie znał rynek telekomunikacyjny i pocztowy. Trzymam za niego kciuki, życząc powodzenia w dalszym kształtowaniu cyfrowego rynku.
Jacek Oko, Prezes UKE