- Urząd Komunikacji Elektronicznej

Znaczące zmniejszenie potencjalnych zakłóceń pasma 700 MHz to kwestia najbliższych miesięcy

Z najnowszych ustaleń pomiędzy Polską i Ukrainą wynika, że jeszcze zanim częstotliwości z pasma 700 MHz trafią w ręce operatorów, znacząco zmniejszone zostaną potencjalne zakłócenia, które mogłyby być wywoływane w tym paśmie przez ukraińską naziemną telewizję cyfrową. 

O potencjalnych zakłóceniach mówiliśmy szczegółowo podczas ogłaszania aukcji na pasma 700 i 800 MHz w listopadzie ubiegłego roku. Z najbardziej konserwatywnego modelu obliczeń, jaki wtedy przyjęliśmy, wynikało, że w najgorszym przypadku – zależnie od wysokości instalowania urządzeń – zakłócenia mogą obejmować od ponad 6 proc. do ponad 17 proc. powierzchni kraju (w bloku D, w zależności od wysokości nadajników). Dotyczy to – co istotne – tylko obszaru przygranicznego i tylko przy granicy z Ukrainą, ponieważ strona białoruska dokonała już wcześniej koniecznych zmian, a Rosja ani w przeszłości, ani obecnie nie deklaruje uruchamiania nadajników TV w tym paśmie w Obwodzie Królewieckim.

Rozwój usług wykorzystujących pasmo 700 MHz– przeznaczone na rozwój sieci 5G w naszym kraju – jest jednym z priorytetów państwa, nic więc dziwnego, że Polska od dawna rozmawia z Ukrainą o takim wykorzystaniu pasma na obszarach przygranicznych, by zmniejszyć ryzyko potencjalnych zakłóceń w Polsce, a jednocześnie pozwolić na dalsze bezproblemowe działanie naziemnej telewizji cyfrowej w Ukrainie.

Od deklaracji…

W grudniu 2024 r. w Warszawie odbyły się warsztaty dla Ukrainy, organizowane wspólnie przez Komisję Europejską, Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) i UKE. Spotkanie dotyczyło wdrażania środków na rzecz cyberbezpieczeństwa sieci 5G i polityki widmowej. To podczas tych warsztatów przedstawiciel strony ukraińskiej potwierdził, że jego kraj zobowiązuje się do zmiany kanałów stacji pracujących w paśmie 700 MHz, co znacząco ograniczy potencjalne zakłócenia, jakie mogą być generowane przez ukraińską naziemną telewizję cyfrową.

Wymiana pism między stronami potwierdziła działania Ukrainy na rzecz zminimalizowania ewentualnych zakłóceń pasma na terenach przygranicznych. „W pełni uznajemy krytyczne znaczenie wdrożenia projektu rekonfiguracji sprzętu telewizyjnego w paśmie 700 MHz w celu wyeliminowania zakłóceń widmowych, które niekorzystnie wpływają na usługi radiowe w Rzeczpospolitej Polskiej” – czytamy w zamieszczonym na stronie Ministerstwa Cyfryzacji piśmie ukraińskiego Ministerstwa Transformacji Cyfrowej. Oczywiście brać trzeba pod uwagę trwającą na terenie tego kraju agresję rosyjską: „(…) ze względu na trwające ostrzały i ataki na Ukrainę nieprzewidziane okoliczności mogą spowodować opóźnienia, a w takich przypadkach będziemy Państwa informować na bieżąco”.

…do działań

Przestrojenia mają się odbywać w dwóch fazach. Pierwsza, nazwana roboczo przez Ukrainę „Temporary Solution”, obejmuje przestrojenie kilku stacji przy granicy z Polską, które mogą generować największe zakłócenia. Dzięki temu niekorzystny wpływ na pasmo 700 MHz w tym rejonie spadnie nawet o 60 proc. To m.in. stacje w lokalizacjach Podbuż, Horochów, Brody, Kowel i Lubieszów. Te działania już trwają i strona ukraińska zobowiązała się do wprowadzenia zmian w stacjach pracujących w paśmie 700 MHz jeszcze w pierwszym kwartale 2025 r. Stanie się to zatem prawdopodobnie jeszcze przed oddaniem operatorom pasma 700 MHz w komercyjne użytkowanie, co ma się wydarzyć – według wstępnych założeń - w czerwcu bieżącego roku.

Drugi etap zmian, nazwany jest „Zakarpattia Region”, ma znaczenie nie tylko dla Polski (dwóch ostatnich bloków aukcyjnych z pasma 700 MHz – E i F), ale także dla Słowacji, Węgier i Rumunii. Ten projekt ma być realizowany na przełomie roku 2025 i 2026 lub w pierwszej połowie 2026 roku.

Efektem będzie spadek zakłóceń powierzchni kraju dla bloku (patrz też grafiki poniżej):

• A – z 10,84 proc. do 0,56 proc. (po pierwszym etapie),
• B – z 9,44 proc. do 0,03 proc. (po pierwszym etapie),
• C – z 10,84 proc. do 0,25 proc. (po pierwszym etapie),
• D – z 19,74 proc. do 0 proc. (po pierwszym etapie),
• E – z 19,82 proc. do 5,03 proc. (po pierwszym etapie) i do 0,12 proc. (po obu etapach),
• F – z 8,33 proc. do 1,36 proc. (po drugim etapie).

99 proc. gospodarstw domowych, nie mniej niż 120 Mb/s

Pasmo 700 MHz to jedno z pionierskich pasm – obok 3,6 GHz i 26 GHz – i pozwala na budowanie ogólnokrajowych sieci w standardzie 5G. Wraz z zakończoną już aukcją na cztery rezerwacje z pasma 3,6 GHz, zaprezentowaliśmy nowatorskie podejście do wymagań implementacyjnych obejmujących zobowiązania zasięgowe i jakościowe, które mogą być zrealizowane przy wykorzystaniu wszystkich posiadanych zasobów częstotliwości.

Ponieważ pasmo 700 MHz jest udostępniane później niż pasmo 3,6 GHz, dlatego dodaliśmy kolejny wymóg co do jakości sieci w przypadku zobowiązania dotyczącego gospodarstw domowych. Do końca 2030 roku 99 proc. gospodarstw domowych w Polsce musi być pokrytych siecią o przepustowości nie niższej niż 120 Mb/s. Poprzednio zobowiązanie to kończyło się w 2028 roku na przepustowości nie niższej niż 95 Mb/s.

Grzegorz Lewandowski, naczelnik, Departament Częstotliwości