Czy sztuczna inteligencja nas ochroni czy oszuka? Dziś Dzień Bezpiecznego Internetu
11 lutego 2025
Od automatycznych systemów rekomendacji po zaawansowane algorytmy przetwarzania języka naturalnego – AI zyskuje miejsce w niemal każdej dziedzinie naszego życia. Warto zastanowić się, jak będzie wyglądała rola sztucznej inteligencji w nadchodzących latach i jakie konsekwencje może to mieć dla naszego życia cyfrowego. Sztuczna inteligencja zyskała ogromne znaczenie w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Z jednej strony pomaga chronić użytkowników przed oszustwami i cyberatakami, ale z drugiej strony sama jest wykorzystywana przez cyberprzestępców do tworzenia nowych zagrożeń. Czy AI stanie się naszym największym sprzymierzeńcem w walce o bezpieczeństwo w sieci czy może największym zagrożeniem?
Przypadający dziś Dzień Bezpiecznego Internetu to doskonała okazja, aby zastanowić się nad rolą nowoczesnych technologii w naszym cyfrowym życiu. W UKE wiemy jak ważne jest bezpieczeństwo w sieci, dlatego od stycznia prowadzimy webinary dla klas 1-8 szkół podstawowych w tematyce bezpiecznego logowania, ochrony danych oraz manipulacji w mediach społecznościowych. Ogromnie cieszy nas zainteresowanie nauczycieli, pedagogów i opiekunów z całej Polski naszymi webinariami. Do dziś nauczyciele zgłosili na nasze webinary ponad 142 tysiące uczniów. Niewątpliwie jest to dla nas ogromny sukces. Zapraszamy nadal do zapisów: https://cik.uke.gov.pl/aktualnosci-cik/zglos-klase-na-webinar,50.html
A tymczasem chciałabym, abyśmy wspólnie dziś zadali sobie ważne pytanie - Czy sztuczna inteligencja nas ochroni czy oszuka?
Jak sztuczna inteligencja może nam pomóc i nas chronić?
- Wykrywanie zagrożeń - Tradycyjne systemy bezpieczeństwa opierają się na znanych schematach ataków, algorytmy AI są w stanie analizować ogromne ilości danych i szybko identyfikować podejrzane zachowania w sieci, takie jak phishing, oszustwa czy cyberataki.
- Ochrona przed dezinformacją - Systemy oparte na AI mogą identyfikować i oznaczać fałszywe informacje, pomagając użytkownikom odróżnić fakty od manipulacji.
- Automatyczne zabezpieczenia - Banki, firmy technologiczne mogą korzystać z AI do ochrony danych użytkowników i zapobiegać nieautoryzowanym transakcjom.
- Wsparcie w cyberbezpieczeństwie - AI może pomagać ekspertom ds. bezpieczeństwa
w przewidywaniu zagrożeń i reagowaniu na nie w czasie rzeczywistym. - Zwiększenie efektywności w różnych branżach - Jednym z najważniejszych obszarów, w którym AI może zrewolucjonizować nasze życie, jest automatyzacja i optymalizacja procesów w różnych branżach. W przemyśle, rolnictwie czy logistyce sztuczna inteligencja pozwala na efektywniejsze zarządzanie produkcją, minimalizowanie odpadów czy przewidywanie awarii maszyn, co przekłada się na oszczędności i wyższą jakość produktów.
- Ułatwienie życia codziennego - W codziennym życiu AI staje się coraz bardziej obecna, począwszy od asystentów głosowych, przez aplikacje do zarządzania naszymi zadaniami, aż po inteligentne urządzenia domowe, które pomagają w zarządzaniu energią, bezpieczeństwem czy komfortem. Dzięki AI nasze życie staje się bardziej wygodne i dostosowane do naszych indywidualnych potrzeb.
- Wsparcie w medycynie - Sztuczna inteligencja wkracza również do medycyny, rewolucjonizując sposób diagnozowania i leczenia pacjentów. Dzięki analizie ogromnych zbiorów danych, AI może wykrywać choroby na bardzo wczesnym etapie, przewidywać rozwój epidemii czy personalizować plany leczenia. W połączeniu z robotami chirurgicznymi, AI może także zwiększyć precyzyjność operacji i zmniejszyć ryzyko błędów.
- Lepsze personalizowanie usług - AI pozwala na tworzenie bardziej spersonalizowanych usług
w wielu dziedzinach, od e-commerce po edukację. Dzięki analizie naszych zachowań i preferencji, sztuczna inteligencja jest w stanie dostarczyć nam produkty, usługi czy treści, które najlepiej odpowiadają naszym potrzebom, co poprawia komfort i satysfakcję z korzystania z różnych platform.
Jak sztuczna inteligencja może nas oszukać?
Dzięki sztucznej inteligencji, internet stał się bardziej spersonalizowany niż kiedykolwiek wcześniej. Algorytmy, które analizują dane o zachowaniach użytkowników, ich preferencjach i zainteresowaniach, mogą tworzyć idealnie dopasowane treści. Choć takie działania mają na celu ułatwienie korzystanie
z internetu, to w rękach osób o złych intencjach mogą stać się niebezpieczne. AI może być wykorzystywana na przykład do manipulowania emocjami dzieci i młodzieży oraz nas wszystkich, prowadząc również do psychologicznych szkód.
- Spersonalizowane reklamy i treści - Algorytmy sztucznej inteligencji w serwisach społecznościowych, grach czy platformach streamingowych wykorzystują dane o zachowaniach użytkowników do dopasowania reklam i treści, które wydają się być „idealne” dla danej osoby. Dla dzieci i nastolatków, które są w fazie kształtowania swoich poglądów i przekonań, może to prowadzić do silnego wpływu na ich postawy, zachowania i wybory. Często tego typu treści są subtelne, ale skuteczne w manipulacji – od reklam produktów do propozycji niebezpiecznych wyzwań czy zachowań, które mogą negatywnie wpłynąć na ich zdrowie psychiczne.
- Deepfake – fałszywe treści, które wyglądają jak prawda - Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do tworzenia deepfake'ów, czyli fałszywych materiałów wideo, które wyglądają na autentyczne. Wykorzystując AI, można w prosty sposób tworzyć materiały wideo z udziałem znanych postaci publicznych lub osób prywatnych, które wyglądają i brzmią jak prawdziwe. Tego typu materiały mogą być używane do szerzenia dezinformacji, a dzieci i młodzież, często nie zdając sobie sprawy z tego, jak działają technologie, mogą stać się ofiarami takiej manipulacji. Na przykład, deepfake może zostać wykorzystany do fałszywego przedstawienia osoby publicznej
w kontrowersyjnej sytuacji, co może wprowadzić młodych użytkowników w błąd. - Trollowanie i cyberprzemoc - AI w połączeniu z systemami automatycznego tworzenia treści, może być wykorzystywana do prowadzenia ataków w internecie – na przykład, do generowania nienawistnych komentarzy czy dezinformacji. Dzieci i młodzież, które są aktywne w sieci, mogą stać się celem owych ataków. Algorytmy AI, które w sposób zautomatyzowany odpowiadają na posty w mediach społecznościowych, mogą nie tylko zwiększać skalę cyberprzemocy, ale również skutecznie dostosowywać swoje ataki do emocji i reakcji ofiary, co czyni je jeszcze bardziej destrukcyjnymi.
- Silna automatyzacja i utrata kontroli - W niektórych przypadkach sztuczna inteligencja może podejmować błędne decyzje, np. błędnie blokować konta, fałszywie oskarżać użytkowników lub faworyzować określone treści. W miarę jak sztuczna inteligencja staje się coraz bardziej zaawansowana, pojawia się ryzyko, że zaczniemy tracić kontrolę nad technologią. Jeśli zbyt mocno polegamy na AI w ważnych dziedzinach, takich jak medycyna, transport czy edukacja, błędne decyzje podjęte przez algorytmy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Dodatkowo, nadmierna automatyzacja może sprawić, że ludzie staną się zbyt zależni od technologii, tracąc zdolność do samodzielnego myślenia i podejmowania decyzji.
- Inwigilacja i naruszanie prywatności – Niektóre systemy AI mogą zbierać i analizować dane użytkowników bez ich wiedzy, co rodzi pytania o ochronę prywatności. Sztuczna inteligencja gromadzi ogromne ilości danych na nasz temat, analizując nasze zachowania w internecie, interakcje z aplikacjami czy zakupy online. Choć te dane są wykorzystywane w celu personalizacji usług, mogą także stanowić poważne zagrożenie dla naszej prywatności. W rękach cyberprzestępców, AI może zostać wykorzystana do pozyskiwania danych osobowych, hakowania kont czy przeprowadzania skomplikowanych ataków phishingowych, które będą trudne do wykrycia.
Jak zachować bezpieczeństwo?
Aby sztuczna inteligencja była naszym sprzymierzeńcem, a nie zagrożeniem, warto:
- Krytycznie podchodzić do informacji znalezionych w sieci i weryfikować źródła.
- Korzystać z narzędzi do ochrony prywatności i bezpieczeństwa danych.
- Świadomie zarządzać ustawieniami prywatności w aplikacjach i serwisach internetowych.
- Regularnie aktualizować oprogramowanie i korzystać z silnych haseł.
Sztuczna inteligencja to potężne narzędzie, które może zarówno zwiększać nasze bezpieczeństwo, jak
i stwarzać nowe zagrożenia. Kluczowe jest, więc, abyśmy nauczyli się z niej korzystać w sposób świadomy
i odpowiedzialny.
W 2025 roku, sztuczna inteligencja towarzyszy nam na każdym kroku – zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym. Aby AI nam pomagała, a nie oszukiwała, kluczowa będzie odpowiedzialność twórców technologii, regulacje prawne, a także nasza własna czujność i świadomość tego, jak ta technologia wpływa na nasze życie. W końcu to od nas samych zależy, jak wykorzystamy potencjał sztucznej inteligencji, aby stała się ona siłą, która wspiera, a nie szkodzi. W przypadku dzieci i młodzieży, jej obecność w internecie może prowadzić do wielu zagrożeń, od manipulacji treściami po cyberprzemoc
i dezinformację. Dzień Bezpiecznego Internetu jest doskonałą okazją, by przypomnieć, jak ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa młodym użytkownikom sieci w dobie AI. Przyszłość sztucznej inteligencji jest wciąż otwarta, a to, jak ją wykorzystamy, zależy od nas – od mądrego zarządzania jej potencjałem oraz odpowiedzialności w obliczu wyzwań, które niesie ze sobą. Pamiętajmy o tym!
Aneta Czarnecka, główny specjalista, Departament Polityki Konsumenckiej