- Urząd Komunikacji Elektronicznej

Co dalej z pasmem 2100 MHz czterech operatorów?

Rozpoczynamy proces, którego efektem będzie zapewnienie ładu w gospodarce częstotliwościami oraz zwiększenia efektywności wykorzystywanych częstotliwości w paśmie 2100 MHz wykorzystywanym przez czterech operatorów komórkowych w Polsce. Proces ten umożliwi dopełnienie posiadanych przez nich zasobów w sparowanych blokach FDD z 14,8 do 15 MHz. Jednocześnie, wraz z procesem reorganizacji pasma, prowadzone będą postępowania w sprawie dokonania rezerwacji z pasma 2100 MHz, kończących się na przełomie lat 2022 i 2023, na kolejny 15-letni okres.

Choć z opisu mogłoby wynikać, że jest to prosty proces, to składa się on z kilku etapów i stanowi nie lada wyzwanie zarówno dla regulatora, jak i operatorów.

Pierwszy etap – reshuffling

Aktualny stan rozdysponowania pasma 2100 MHz wygląda następująco:

Czterej operatorzy otrzymali właśnie zawiadomienie o wszczęciu z urzędu procesu reshufflingu dla pasma 2100 MHz. Prezes UKE ma takie prawo od zmian wprowadzonych w 2019 roku w Prawie telekomunikacyjnym. Docelowy stan, uzgodniony na spotkaniu roboczym z operatorami, na mocy nowych decyzji będzie wyglądał następująco:

Jak widać, wszystkie niesparowane (TDD) bloki 5 MHz (o nich później) należące do operatorów zostaną „przesunięte” w lewo o 100 kHz. Blok 14,8 MHz (FDD) należący do Orange zostanie „przesunięty” w lewo o 400 MHz, blok T-Mobile o 200 kHz w lewo, blok P4 o 200 kHz w prawo, natomiast blok Polkomtela pozostanie na swoim miejscu. W wyniku dokonanych zmian rezerwacji bloki FDD zostaną ułożone tak, aby przy każdym pozostało z lewej i prawej po 100 kHz wolnego pasma. To najbardziej optymalne ułożenie pod kątem rekonfiguracji sieci, przede wszystkim przyszłej, już po decyzjach dających telekomom dostęp do pełnych 15 MHz.

Drugi etap – rekonfiguracja sieci oraz decyzje ws. pozwoleń radiowych i zmiana wpisów do rejestru

Szacujemy, że decyzje reshufflingowe zostaną wydane na początku marca 2022 roku i będą przewidywać 90-dniowy termin wejścia w życie nowej aranżacji pasma. W tym czasie operatorzy powinni przygotować się do sprawnej rekonfiguracji swojej sieci, a Urząd do wydania ponad 30 tys. decyzji w sprawie pozwoleń radiowych oraz zmiany wpisów do rejestru urządzeń – bo zmieni się zakres pasma używany przez stacje bazowe każdego z operatorów. To niemałe wyzwanie pod względem technicznym (dla operatorów) i administracyjnym (dla operatorów składających wnioski i Urzędu je przetwarzającego).

Trzeci etap – dokonanie rezerwacji z pasma 2100 MHz na kolejny okres

Po zakończeniu reshufflingu, w marcu 2022 roku, rozpoczniemy proces konsultacji decyzji ws. dokonania rezerwacji z pasma 2100 MHz na kolejny okres. Proces ten potrwa minimum 30 dni, a decyzje będą mogły być wydane w maju 2022 roku.

Tu warto wspomnieć, że oprócz pasma FDD (dwóch sparowanych bloków po 14,8 MHz), operatorzy posiadają także pasmo TDD (5 MHz niesparowane). Częstotliwości te były początkowo przewidywane jako częstotliwości, na których możliwe będzie świadczenie usług szerokopasmowych. Jednak dotychczas nie wypracowano rozwiązań technicznych pozwalających na ich efektywne wykorzystywanie. Zakres ten pozostaje niewykorzystywany komercyjnie w Europie i Polsce i nie zapowiada się na zmianę tego stanu rzeczy. Dodatkowo, zgodnie z decyzją harmonizacyjną Komisji Europejskiej z 28 września 2021 roku, częstotliwości należące teraz do Polkomtela i P4 zostały przeznaczone na potrzeby kolejowego systemu ruchomej łączności radiowej. Zasoby te muszą być udostępnione przez państwa członkowskie na zasadzie braku wyłączności nie później niż 1 stycznia 2025 roku. 

Czwarty etap – dodatkowe rezerwacje 2x200 kHz

Po zakończeniu powyższych etapów otworzy się możliwość dopełnienia posiadanych przez operatorów zasobów w blokach FDD z 14,8 do 15 MHz. Po rozpatrzeniu wniosków operatorów planujemy wydanie stosownych decyzji w 2022 roku. Decyzje dokonujące rezerwacji  w sumie 200 kHz sparowanego bloku będą wydane na okres wskazany w decyzjach dokonujących „głównej” rezerwacji na kolejny okres.

Piąty etap - decyzje ws. pozwoleń radiowych i wpisy do rejestru

Po wydaniu decyzji dokonujących rezerwacji z pasma 2100 MHz na kolejny okres oraz po dopełnieniu posiadanych przez operatorów zasobów w blokach do 15 MHz, niezbędne będzie powtórzenie działań wskazanych w etapie drugim, czyli wydanie ponad 30 tysięcy decyzji ws. pozwoleń radiowych oraz zmiany wpisów do rejestru urządzeń.

Ważne doświadczenia

Reshuffling pasma 2100 MHz będzie dla regulatora i operatorów poligonem testowym dla podobnych ruchów w innych pasmach. Będzie swoistym „przetarciem szklaków” i sprawdzeniem całego procesu w praktyce przy wieloetapowym, lecz stosunkowo prostym scenariuszu. Po to, aby operatorzy mogli efektywniej wykorzystywać częstotliwości, a klienci cieszyli się wyższymi przepływnościami.

Jacek Oko, Prezes UKE

Przeczytaj także: Przedłużenie rezerwacji częstotliwości - jak to działa?