- Urząd Komunikacji Elektronicznej

Trudne dobrego początki, czyli nowe rozdanie w relacjach PT i OSD

12 lutego wydałem 5 decyzji określających ogólne warunki zapewnienia dostępu do słupów elektroenergetycznych. Była to oczekiwana decyzja, normująca zasady współpracy pomiędzy PT (przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi) i OSD (operatorami sieci dystrybucyjnych), budząca ożywioną dyskusję zarówno w branży telekomunikacyjnej, jak i energetycznej.

W jednym z poprzednich wpisów na blogu eksperci UKE wyjaśniali sens tych decyzji, dzisiaj chciałbym skupić się na tym, co wydarzyło się później i jakie mogą być efekty regulacji.

Po co to wszystko?

Naszym celem było dążenie do likwidacji lub co najmniej znaczącego ograniczenia zidentyfikowanych barier rynkowych związanych z budową sieci telekomunikacyjnych. Jedną z istotnych barier jest kosztowność i długotrwałość procesu inwestycyjnego. Sposobem ograniczenia tego problemu jest m.in. wykorzystanie już istniejących zasobów, w tym przypadku słupów elektroenergetycznych. Podstawowym celem działalności OSD jest zapewnienie niezakłóconych dostaw energii elektrycznej, ale jeżeli ten sam słup może też służyć innym istotnym celom, to czemu z tego nie skorzystać?

Odbiorcy energii elektrycznej – zarówno klienci indywidualni (gospodarstwa domowe), jak i klienci instytucjonalni (zakłady pracy, jednostki państwowe, edukacyjne, medyczne) potrzebują nie tylko zasilania, ale także wysokiej jakości usług telekomunikacyjnych. Szansą więc jest skorzystanie z możliwości, jaką niesie za sobą wykorzystanie słupów. Po pierwsze są one częścią już wybudowanej infrastruktury, a po drugie zlokalizowane są w takich miejscach, że dzięki ich wykorzystaniu można stosunkowo łatwo „dotrzeć” z siecią telekomunikacyjną do abonentów.

Wyzwania, jakie stoją przed nami, to poprawa i modernizacja już istniejącej sieci światłowodowej, ale także jej rozbudowa w obszarach, które są mniej atrakcyjnie biznesowo. W samym tylko programie POPC objętym dofinansowaniem jest ponad 2 mln gospodarstw domowych. Działania zmierzające do likwidacji białych plam, program POPC czy też jego następca FERC, powinny być też wspierane przez własne inwestycje PT.

Cel OSD, czyli dostawa prądu, oraz cel PT, czyli świadczenie usług telekomunikacyjnych, pomimo że są różne, nie wykluczają się. Wręcz przeciwnie, mogą być realizowane przy wykorzystaniu tych samych zasobów. Korzyści z takiej synergii w obszarach „białych plam” są szczególnie widoczne ze względu na niską opłacalności inwestycji infrastrukturalnych.

Zasady gry

Warunki zapewnienia dostępu zawarte w decyzjach zawierają zbiór najistotniejszych zasad współpracy podmiotów z sektora telekomunikacyjnego z sektorem energetycznym. Warunki te określają brzegowe, graniczne warunki – strony mogą uzgodnić i stosować warunki korzystniejsze. Opracowane postanowienia zakładają pewną elastyczność, tak żeby strony procesu mogły je wdrażać efektywnie biorąc pod uwagę własne środowisko organizacyjne.

Warto też podkreślić, że pomimo tego, iż PT są podmiotem uprawnionym do korzystania ze słupów OSD, to powinni z nich korzystać w taki sposób, aby nie zakłócać podstawowej działalności OSD (tj. dostawy energii elektrycznej do odbiorców). Dostęp ten nie jest zatem bezwarunkowy i dowolny. PTPiREE (Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektryczne) przed implementacją postanowień decyzji do wzorów umownych zwróciło się z prośbą do UKE o zorganizowanie spotkań roboczych celem omówienia ich treści. Właściwością UKE nie jest formalna weryfikacja i akceptacja dokumentów przygotowywanych przez adresatów decyzji, jednak mając na względzie efektywność współpracy PT i OSD, przekazaliśmy swoje spostrzeżenia, z których część została uwzględniona we wzorcach opublikowanych na stronach poszczególnych OSD. Część z tych postanowień może na tym etapie prac budzić pewne wątpliwości i obawy po stronie PT, szczególnie co do sposobu ich praktycznej realizacji. Rzeczywiste działania inwestycyjne PT pokażą czy i jak OSD stosują się do wytycznych określonych w decyzjach.

Trudne początki

OSD zostali zobowiązani do stosowania warunków dostępu do posiadanej infrastruktury na zasadzie „nie gorzej niż”. Pierwszy okres funkcjonowania nowych reguł współpracy jest więc niezwykle istotny, tak aby wytworzyć pozytywne wzorce i dobre praktyki na lata. Na tym etapie działania decyzji i warunków jej realizacji, mogą pojawiać się między stronami wątpliwości czy też nawet rozbieżności interpretacyjne. Jest to o tyle usprawiedliwione, że praktyka tej regulacji jest jeszcze „świeża”, a strony współpracujące wywodzą się z różnych sektorów, więc to zrozumienie specyfiki działalności partnera może być trudne. Dlatego tym bardziej istotna jest próba zrozumienia argumentów drugiej strony oraz takie prowadzenie własnych działań, aby nie powodować negatywnych skutków dla drugiej strony.

Rola UKE

Zasady stosowane przez OSD w dostępie do części podbudowy energetycznej (słupów) nie mogą być sprzeczne z wydanymi decyzjami. Jako Prezes UKE będę się bacznie przyglądał wdrożeniu tych decyzji w praktyce i analizował współpracę na linii OSD – PT. Zamierzeniem jednak UKE nie jest nadregulacja rynku poprzez szczegółowe określenie wszystkich detali we współpracy przedsiębiorców, a działanie w takich sytuacjach, kiedy stosowane warunki będą powodowały realne utrudnienia we współpracy i tworzyły bariery rynkowe pomimo wydanych decyzji. Prezes UKE ma do dyspozycji bogaty wachlarz narzędzi regulacyjnych, zaczynając od możliwości zmiany decyzji określających warunki zapewnienia dostępu, poprzez wydanie decyzji indywidualnych rozstrzygających spór, podjęcie kontroli, a kończąc na możliwości nakładania kar.

Liczę jednak, że interwencja na tym etapie, jeżeli w ogóle będzie potrzebna, ograniczy się do pewnego minimum, a zarówno OSD jak i PT przy wzajemnym okazaniu dobrej woli, zrozumieniu i szacunku, przystąpią do realizacji decyzji zgodnie z jej zamierzeniem, co przyczyni się do wypełnienia stojących przed nami wszystkimi wielkiego wyzwania, jakim jest zapewnienia jak największej liczbie gospodarstw domowych dostępu do szybkiego internetu.

Jacek Oko, Prezes UKE