Poradnik (nie)romantyczny, czyli na co uważać w internetowych relacjach
13 lutego 2024
Przed nami Walentynki, ulubione święto zakochanych, znienawidzony dzień „poszukujących” i żniwa dla sklepów i usługodawców, którzy w tym dniu zwiększają swoje obroty. Uczucia to biznes, który przynosi gigantyczne zyski i nie mam tu na myśli tylko kwiaciarni, restauracji czy producentów pluszowych i plastikowych serduszek. Jedną z dynamicznie rozwijających się branż, jest branża zawierania znajomości i kojarzenia par przez serwisy i aplikacje randkowe.
Obecnie najlepsze internetowe serwisy randkowe wykorzystują złożone algorytmy, aby dopasować miliony użytkowników. Wykorzystuje się do tego nowoczesną technologię, w tym sztuczną inteligencję. W 2019 r. na całym świecie było około 219,7 miliona użytkowników internetowych serwisów randkowych lub aplikacji.
Serwisy randkowe to w zasadzie sieci społecznościowe bazujące na zainteresowaniach, upodobaniach i wyglądzie. Znajdziecie aplikacje i serwisy randkowe kierowane do szerokiego grona użytkowników i te wyspecjalizowane, koncentrujące się na konkretnych potrzebach, np. kojarzeniu par wg rasy, religii, wykształcenia, poglądów. Najpopularniejsze portale oferują też dopasowanie do kilku rodzajów orientacji seksualnych.
Dodatkowa opcja za opłatą
Przy wyborze aplikacji randkowej większość osób skupia się na opisie profilu czy wyborze atrakcyjnego zdjęcia podkreślającego atuty. Według Raportu z badań „Doświadczenia osób korzystających z aplikacji i portali randkowych”, przy podjęciu decyzji o dopasowaniu respondenci najczęściej zwracali uwagę na zdjęcia (32,9%), które zostały dołączone do profilu, a następnie opis siebie (20,9%). Niestety nie wszyscy użytkownicy zwracają uwagę na zasady zawarcia umowy, koszty, czy przetwarzanie danych osobowych.
Zanim zdecydujesz się na aplikację, zapoznaj się z regulaminem korzystania z usług i polityką prywatności. Aplikacje oferują płatne subskrypcje i konta premium, które pozwalają użytkownikom korzystać z dodatkowych opcji, np. niewidoczny profil. W przypadku wykupienia automatycznie odnawialnej subskrypcji, opłata będzie pobierana za pośrednictwem wybranej metody płatności do momentu jej anulowania. W regulaminie są zawarte informacje jak zakończyć lub zmienić subskrypcję.
Podobnie jak w przypadku włączenia i wyłączenia subskrypcji, użytkownicy zapominają, że usunięcie profilu nie jest jednoznaczne z rezygnacją z usług. Odinstalowanie aplikacji nie oznacza usunięcia konta. Konto należy usunąć zgodnie z instrukcją dostępną zazwyczaj w ustawienia aplikacji.
Kim jesteś
Do niedawna, korzystający z serwisów randkowych zastanawiali się czy osoba poznana na portalu wygląda w rzeczywistości jak na zdjęciach, czy ma tyle lat ile podaje i czy faktycznie interesuje się sportem i lubi czytać, czy raczej przechodzi obok boiska w drodze do pracy i ma w domu jedną książkę, np. kucharską. Teraz nie możemy już nawet mieć pewności czy to osoba, czy sztuczna inteligencja. Z badania firmy Kaspersky Date or DAIte? Wynika, że ponad połowa (54%) ankietowanych mężczyzn, jest otwarta na użycie ChatGPT do oszukania potencjalnego partnera w aplikacji, aby wypaść zabawniej lub mądrzej. 51% kobiet przyznało, że korzystałyby z narzędzi sztucznej inteligencji, by móc rozmawiać z wieloma potencjalnymi partnerami w tym samym czasie. Są już dostępne usługi dające możliwość stworzenia bota, który może rozmawiać z innymi osobami zamiast nas. Bot musi mieć informacje na nasz temat, by mógł generować wiarygodne wiadomości. Zbierane są dane dot. daty urodzenia, adresu, danych rodziny i przyjaciół, wykształcenia, ulubionej muzyki, potraw i wspomnień.
Nie powinniśmy jednak zapominać, że aplikacje służące do ulepszania profili na portalach randkowych, czy generowania „lepszych” wiadomości, to narzędzia często wykorzystywane przez cyberoszustów.
Od zdobycia zaufania do szantażu
"Sextortion" to forma szantażu, która polega na grożeniu ofierze opublikowaniem informacji o charakterze intymnym, zdjęć lub filmów. Może wiązać się z wyłudzeniem pieniędzy lub zmuszeniem ofiary do zrobienia czegoś wbrew jej woli. Przestępcy często atakują osoby za pośrednictwem aplikacji randkowych, mediów społecznościowych, kamer internetowych lub stron pornograficznych. Cyberprzestępcy przeprowadzają też zmasowane ataki poprzez wiadomości e-mail, w których twierdzą, że zainstalowali złośliwe oprogramowanie na komputerze ofiary, dające dostęp do kamery lub umożliwiające im nagrywanie osoby oglądającej materiały erotyczne. Często przestępcy dysponują danymi osobowymi pochodzącymi np. z wcześniejszych wycieków danych.
Sprawcy szantażu na tle seksualnym wykorzystują socjotechnikę by manipulować ofiarami. Budują zaufanie, podszywają się pod inne osoby, proszą, grożą, wymuszają. Szantaż jest przestępstwem i należy taką sprawę zgłosić organom ścigania.
2 lutego 2024 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie wydał wyrok skazujący na 13 lat pozbawienia wolności w sprawie oskarżonego mężczyzny, który popełnił szereg przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości. Funkcjonariusze Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości pod nadzorem Prokuratury Okręgowej w Tarnowie prowadzili śledztwo zainicjonowane zawiadomieniem małoletniej pokrzywdzonej dotyczące szantażu w sieci. Sprawa dotyczyła mężczyzny, który przy wykorzystaniu aplikacji mobilnych, aplikacji internetowych oraz mediów społecznościowych, wyszukiwał w sieci swoje ofiary i nawiązywał z nimi relację o charakterze i podtekście seksualnym. Nakłaniał je do udostępniania mu swoich intymnych zdjęć oraz krótkich nagrań video, po czym w ramach szantażu, grożąc udostępnieniem tych materiałów najbliższemu środowisku ze szkoły czy rodziny ofiar, zmuszał je do tworzenia materiałów o charakterze seksualnym. Jak czytamy w komunikacie CBZC , jest to jedna z nielicznych, jak nie jedyna sprawa w kraju, w której sąd przyjął, że sprawca swoim działaniem zrealizował również znamiona zgwałcenia, pomimo, że działał poprzez internet i z żadną ze swoich ofiar nigdy nie spotkał się w realu.
Czy to twoja twarz
Do szantażu, wyłudzenia lub ośmieszenia kogoś coraz częściej wykorzystywana jest technologia deepfake. Deepfake umożliwia generowanie filmów i materiałów audio wykorzystujących wizerunek prawdziwych osób. W ostatnim czasie w sieci mogliście trafić na filmy wykorzystujące wizerunki Roberta Lewandowskiego lub polityków „namawiających do inwestycji”. W styczniu mogliście też usłyszeć o jednej z najgłośniejszych spraw ostatnich miesięcy, wykorzystującej wizerunek piosenkarki Taylor Swift i rozpowszechnianiu obrazów deepfake o charakterze jednoznacznie seksualnym wygenerowanych przez sztuczną inteligencję.
Czym jest deepfake porn, catfihing i inne zagrożenia, dowiecie się z naszego poradnika. W Poradniku (nie) romantycznym UKE znajdziecie informacje o zasadach ochrony danych i środków finansowych przy korzystaniu z portali randkowych, zagrożeniach związanych z zawieraniem znajomości w sieci, zasady bezpieczeństwa oraz wskazanie przepisów kodeksu karanego określających przestępstwa przeciwko wolności i oszustwo komputerowe.
W romansach internetowych kierujcie się nie tylko sercem, ale i rozumem.
Milena Górecka, naczelnik, Departament Polityki Konsumenckiej
