Marta Mętrak i Wojciech Sadownik

Jak pomagamy regulatorom z innych krajów?

Od beneficjenta do donatora

Przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, UKE był beneficjentem projektów z programu PHARE, w tym twinningu (współpraca bliźniacza pomiędzy instytucjami z krajów UE i Polski), a po akcesji z Transition Facility. Uczestnictwo w programach pomocowych przyniosło UKE wymierne korzyści i pozwoliło nam stać się nowoczesnym regulatorem rynku telekomunikacyjnego i pocztowego, skutecznie stawiającym czoła nowym wyzwaniom. Naturalną koleją rzeczy jest, że teraz służymy wsparciem innym regulatorom. Dzięki temu stajemy się partnerem wiarygodnym i rozpoznawalnym na arenie międzynarodowej. Nasze wsparcie dla innych regulatorów realizujemy poprzez staże, wizyty studyjne i warsztaty.

Pierwszy projekt tego typu zrealizowaliśmy już w 2005 r. , w ramach Programu Współpracy Rozwojowej (PWR), koordynowanego przez MSZ, dla Państwowej Komisji Regulacji Łączności i Informatyzacji Ukrainy (NCCIR), dotyczący podstaw działania regulatora. Kolejne projekty dla NCCIR obejmowały wszystkie obszary regulacji rynku telekomunikacyjnego i pocztowego. Współpraca ta przyniosła też wymierne rezultaty, m.in.: dokonano podziału kompetencji pomiędzy organ regulacyjny i antymonopolowy, utworzono rejestr operatorów pocztowych, wprowadzono nowe praktyki w zakresie jakości usług (telekomunikacyjnych i pocztowych), uproszczono sposób przydziału numeracji, przygotowano i wprowadzono w życie ustawę dot. rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, umożliwiono wpisanie operatorów wirtualnych do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

Delegacja Państwowej Komisji Regulacji Łączności i Informatyzacji Ukrainy w UKE

Od 2011 aktywnie wspieramy Gruzińską Państwową Komisję Łączności (GNCC). Na początku przygotowaliśmy dla niej skrypt ze spisem dobrych praktyk, obejmujących wszystkie obszary regulacji. Przekazaliśmy także doświadczenia w zakresie optymalnej struktury organizacyjnej regulatora, które zostały wykorzystane w trakcie reorganizacji tej instytucji. Przede wszystkim jednak pomoc skupiła się na wypracowaniu metod regulacji rynku zgodnych ze standardami UE. Do ważniejszych efektów projektów dla GNCC zaliczyć można: stworzenie systemów dziedzinowych wzorowanych na systemach UKE, w tym służącego do mapowania infrastruktury telekomunikacyjnej, zapewnienie osobom z niepełnosprawnością dostępu do usług telekomunikacyjnych, przygotowanie przepisów w zakresie nadzoru rynku wyrobów, wykorzystanie polskich przepisów w pracach nad rozporządzeniem w sprawie praw konsumentów usług telekomunikacyjnych, wykorzystanie polskich doświadczeń w zakresie cyfryzacji telewizji.

UKE pomaga regulatorowi gruzińskiemu
UKE dla GNCC - Delegaci Gruzińskiej Państwowej Komisji Łączności w UKE

W latach, gdy nie realizowaliśmy projektów w ramach PWR, współpracę prowadziliśmy w formie projektów dwustronnych, a grono beneficjentów poszerzyło się o regulatorów z Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. Podczas tych spotkań przekazane zostały doświadczenia UKE m.in. w zakresie rachunkowości regulacyjnej, rozwoju usług szerokopasmowych, ochrony konsumentów, kontroli radiokomunikacyjnej, rozstrzygania sporów międzyoperatorskich i aspektów prawnych przenośności numerów.

Spotkanie Prezesa UKE z Przewodniczącym GNCC
Delegacja Agencji Komunikacji Elektronicznej i Usług Pocztowych z Czarnogóry w UKE

Projekty finansowane z budżetu UE

Początkowo były to niewielkie projekty w formie pojedynczych działań, realizowanych w ramach TAIEX. Ich beneficjentami były instytucje z Turcji, Ukrainy i Mołdawii. Dotyczyły nadzoru rynku wyrobów, kompatybilności elektromagnetycznej, analiz rynku, regulacji usług SMS, kontroli telekomunikacyjnej i wykorzystania zasobów częstotliwości.

Wizyta przedstawicieli Państwowej Komisji Regulacji Łączności i Informatyzacji z Ukrainy.
Cyfryzacja telewizji naziemnej tematem spotkania CCA i UKE

Kolejnym etapem był udział w latach 2017-2019 w twinningu dla regulatora z Gruzji wspólnie z Urzędem Regulacji Telekomunikacji z Litwy i Federalnym Ministerstwem do Spraw Gospodarczych i Energii z Niemiec. Celem projektu była analiza gruzińskich przepisów telekomunikacyjnych, a także dostosowanie narzędzi regulacyjnych do standardów UE oraz wsparcie rozwoju Internetu szerokopasmowego. 12 ekspertów UKE pracowało nad realizacją 4 spośród 6 komponentów, przy czym w 2 pełnili rolę wiodącą. Rezultatami ich pracy były: mapa drogowa w zakresie wprowadzenia nowych ram regulacyjnych, wytyczne w zakresie rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, standardy regulacyjne i rekomendacje dotyczące przydziału częstotliwości radiowych. Projekt zakończył się sukcesem, a udział polskich ekspertów został bardzo wysoko oceniony przez partnerów.

Uroczysta inauguracja Projektu Współpracy Bliźniaczej
Prace w ramach projektu twinningowego z Gruzją
Szkolenie dla przedstawicieli GNCC
Warsztaty w ramach projektu twinningowego z GNCC
Zakończenie działań w ramach projektu współpracy bliźniaczej UE na rzecz Gruzińskiej Państwowej Komisji Łączności

A jak to wygląda teraz

Kolejna szansa na zrealizowanie projektów rozwojowych pojawiła się przy okazji opracowania przez MSZ Wieloletniego programu pomocy rozwojowej 2021-2030. Dzięki temu w 2021 złożyliśmy oferty projektowe dla regulatorów z Gruzji, Mołdawii i Ukrainy, przygotowane na podstawie zgłoszonych przez nich potrzeb. Ich realizacja przyczyni się do zwiększenia dostępu do Internetu szerokopasmowego w tych krajach, stworzy dogodne warunki do rozwoju inwestycji w sektorze telekomunikacyjnym i doprowadzi do jeszcze większego zbliżenia porządków prawnych tych krajów do prawodawstwa UE, co jest niezmiernie istotne ze względu na ich europejskie aspiracje.

Obecnie jeden z naszych ekspertów pracuje w twinningu dla regulatora z Ukrainy i przygotowuje propozycje działań na rzecz poprawy jakości usług telekomunikacyjnych zgodnie z normami UE i dobrymi praktykami UKE.

Dodatkowe korzyści

Zaangażowanie, elastyczność i profesjonalizm zespołu projektowego i przede wszystkim skuteczność zostały zauważone przez MSZ, który proponuje nam udział w kolejnych ciekawych przedsięwzięciach. Poza tym, zrealizowany z sukcesem projekt to duża satysfakcja dla osób biorących w nim udział. Jest to również okazja do poznania ludzi z innych krajów, a często te znajomości, zawarte na gruncie służbowym, przeradzają się w prawdziwie przyjacielskie relacje.

Marta Mętrak, naczelnik, Departament Spraw Zagranicznych
Wojciech Sadownik, główny specjalista, Departament Spraw Zagranicznych
Daria Seliga, specjalista, Departament Spraw Zagranicznych