Dostępność to prawo, a nie luksus
30 maja 2023
Dostępność nie jest luksusem, lecz podstawowym prawem każdego człowieka, a wymóg dostępności jest zobowiązaniem do tworzenia świata otwartego, przyjaznego i dostępnego dla wszystkich. Kilka dni temu (18 maja) przypadał Światowy Dzień Świadomości Dostępności.
Dostępność to termin, który na pierwszy rzut oka może wydawać się niejasny, ale tak naprawdę niesie ze sobą głębokie znaczenie. Możemy go zdefiniować jako możliwość korzystania z różnych usług, produktów lub miejsc bez żadnych ograniczeń. Dostępność dotyczy nie tylko fizycznego dostępu do budynków czy miejsc publicznych, ale również dostępu do informacji, technologii, transportu, edukacji i wielu innych aspektów życia.
Jednym z najważniejszych aspektów dostępności jest umożliwienie pełnego uczestnictwa osób ze szczególnymi potrzebami. Niezależnie czy są to osoby z niepełnosprawnościami, starsze, osoby z problemami zdrowotnymi czy osoby z różnymi formami dysleksji i innych zaburzeń. Każda z nich ma unikalne potrzeby, które wymagają odpowiedniego uwzględnienia.
Przykłady dostępności dla różnych grup
• Osoby z niepełnosprawnością wzroku: mogą potrzebować technologii asystujących, takich jak: czytniki ekranowe, które przekształcają tekst na mowę, powiększenia ekranu, zwiększenie lub zmiana kontrastu kolorów oraz znaków i map dotykowych. Dodatkowo, w przypadku nawigacji po środowisku fizycznym, mogą być potrzebne ścieżki prowadzące dla niewidomych, oznaczenia w alfabecie Braille'a, jak również odpowiednie oznaczenia dźwiękowe na przejściach dla pieszych czy przy wejściu do budynku.
• Osoby z niepełnosprawnością słuchu mogą potrzebować napisów do materiałów filmowych czy dźwiękowych, tłumaczenia na polski język migowy, a także urządzeń wspomagających, takich jak pętle indukcyjne.
• Osoby z niepełnosprawnością ruchu mogą potrzebować ułatwień w dostępie do budynków i innych miejsc, takich jak windy, podjazdy, szerokie drzwi i korytarze, a także przystosowane toalety.
• Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą potrzebować prostych, zrozumiałych instrukcji i informacji, jak również dostosowanych narzędzi do nauki i komunikacji. Zrozumiałość i prostota tekstu oraz jasne, spójne ikony i obrazy mogą być pomocne.
• Osoby starsze (seniorzy) mogą potrzebować podobnych udogodnień, jak osoby z niepełnosprawnością ruchu, a także większych czcionek i lepszego kontrastu na ekranach. Istotne może być również ułatwienie obsługi technologii poprzez intuicyjne interfejsy użytkownika.
• Rodzice z dziećmi mogą potrzebować w przestrzeni publicznej dostępu do miejsc do karmienia i przewijania, jak również bezpiecznych i przystosowanych dla dzieci miejsc do zabawy. Dostęp do wind i przestrzeni na wózki jest również istotny.
Świat dostępny dla wszystkich
Dostępność nie jest luksusem, lecz podstawowym prawem każdego człowieka. To nie jest kwestia "dodatkowego" wysiłku czy kosztów, ale sprawiedliwości, równości i godności. Dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami to nie tylko budowa ramp dla wózków czy dostarczanie materiałów w alfabecie Braille'a. Wymóg dostępności jest zobowiązaniem do tworzenia świata otwartego, przyjaznego i dostępnego dla wszystkich. Dzięki dostępności możemy tworzyć społeczeństwo, które jest bardziej sprawiedliwe, zrozumiałe i akceptujące różnice. Bo przecież, jak mawia powiedzenie, "różnorodność to prawdziwe bogactwo świata". Wszyscy zasługujemy na pełen dostęp do życia, niezależnie od naszych indywidualnych potrzeb.
Konrad Kozłowski, administrator, Departament Polityki Konsumenckiej