- Urząd Komunikacji Elektronicznej

Czy Twoja gmina wspiera inwestycje w łącza internetowe? Sprawdź nasz ranking

Pod koniec 2021 r. na zlecenie UKE firma Audytel S.A. dokonała analizy działań podejmowanych przez jednostki samorządowe najniższego szczebla, mających na celu wsparcie przedsiębiorców telekomunikacyjnych w rozwoju sieci telekomunikacyjnych oraz określiła wpływ aktywności gmin na konkurencyjność rynku z uwzględnieniem ograniczeń prawnych utrudniających współpracę gmin z przedsiębiorcami. W oparciu o badanie ankietowe, którym poddano próbkę 1505 gmin, opracowano indeks aktywności gmin w zakresie telekomunikacji oraz katalog działań wspierających inwestycje telekomunikacyjne.

Czego dowiedzieliśmy się od gmin?

Wyniki analizy wskazują, że wkład gmin w rozwój sieci telekomunikacyjnych jest stosunkowo mały. Większość ankietowanych jednostek samorządowych utrzymuje stawki opłat za zajęcie pasa drogowego w wysokości zbliżonej do górnej granicy obowiązującej w przepisach (blisko 55%), dodatkowo znaczna cześć gmin nie posiada dokumentacji związanej z infrastrukturą techniczną (56%), w tym dotyczącej kanałów technologicznych (73%). W ankiecie wskazano 10 możliwych do wyboru działań podejmowanych przez gminy w zakresie telekomunikacji, pozostawiając możliwość wyboru więcej niż jednej opcji. Jako główne działania potwierdzające aktywność JST wskazano odpowiedzi związane z wnioskowaniem o przyznanie grantów wspierających cyfryzację (41%) oraz udostępnianie hotspotów/publicznych sieci WiFi (26%). W zakresie wykorzystania kanałów technologicznych przez zarządców dróg gminnych, jedynie 6% deklaruje, że są spożytkowane w skali większej niż 21% ich całkowitej długości w danej gminie.

Co mogłoby wesprzeć inwestycje telekomunikacyjne?

W opracowanym katalogu działań wspierających autorzy analizy zaproponowali następujące rozwiązania: ograniczenie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego oraz podatku od nieruchomości dla inwestycji liniowych, uwzględnianie w trakcie budowy/przebudowy dróg gminnych budowy kanałów technologicznych, koordynację planów budowy dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich między zarządcami oraz robót budowlanych w celu ułatwienia budownictwa telekomunikacyjnego, a także elektronizację zasobów informacyjnych związanych z infrastrukturą techniczną oraz wymaganie elektronicznej wersji dokumentacji projektantów inwestycji finansowanych ze środków publicznych, czy też rozwijanie popytu na usługi szerokopasmowe wśród mieszkańców gmin i przedsiębiorców – w szczególności mikrofirm.

Kto wypadł najlepiej?

Oceny aktywności gmin w obszarze telekomunikacji dokonano w oparciu o opracowany indeks. Kryteria zastosowane do oceny obejmowały: wysokość opłat i podatków, posiadane zasoby i ich udostępnianie zainteresowanym podmiotom, organizację procesów wewnętrznych gmin, szeroko pojętą działalność telekomunikacyjną gmin, występujące ograniczenia oraz promowanie społeczeństwa informacyjnego. Wartość indeksu jest sumą punktów przyznanych za poszczególne kryteria oceny. Najwyższą ocenę ogólną wśród ankietowanych gmin otrzymała gmina Lubiszyn (w powiecie gorzowskim), uzyskując 1304 punkty na 2220 możliwych. Drugie miejsce przyznano Łomży (1168 pkt), a ostatnie miejsce na podium zajęła Legnica (1153 pkt). Pierwszą piątkę uzupełniły Ciechanów (1149 pkt) oraz Rybnik (1130 pkt).

Pod względem organizacji procesów wewnętrznych gminy, umożliwiających inwestorom sprawne załatwienie sprawy, maksymalnie przyznano 320 punktów na 400 możliwych. Pułap ten osiągnęło 11 gmin, wyprzedzając kolejne w rankingu o 25 punktów. Były to następujące jednostki JST: Krzyżanowice (pow. raciborski), Hajnówka (pow. hajnowski), Dąbrówka (pow. wołomiński), Dziemiany (pow. kościerski), Kluki (pow. bełchatowski), Kolbudy (pow. gdański), Krotoszyn (pow. krotoszyński), Krajenka (pow. złotowski), Rogóźno (pow. obornicki), Dominów (pow. lubelski), Miłoradz (pow. malborski).
Typowy czas wydania decyzji lokalizacyjnej urządzeń i infrastruktury telekomunikacyjnej w pasie drogowym gminnej drogi publicznej w 52% ankietowanych gmin jest krótszy prawie o połowę i wynosi do 15 dni. Zdecydowana większość JST deklaruje elektroniczną możliwość złożenia wniosku o wydanie decyzji wraz załącznikiem (76%) oraz bieżącą komunikację (83%), jednocześnie na odbiór decyzji w formie elektronicznej wskazuje mniej niż połowa gmin (48%).

Biorąc pod uwagę wysokość obowiązujących stawek opłat i podatków najwięcej punktów przyznano gminom, które utrzymują możliwie najniższy poziom opłat związanych z umieszczeniem w pasie drogowym urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej oraz opodatkowaniem gruntów przez które przebiega taka infrastruktura. W tej kategorii maksymalną liczbę punktów (275 pkt) otrzymały 4 gminy: Sułów (pow. zamojski), Rudnik (pow. krasnostawski), Haczów (pow. brzozowski) oraz Płoskinia (pow. braniewski). Na dalszych miejscach znalazły się równocześnie 2 gminy, które otrzymały 225 punktów w kategorii wysokość obowiązujących opłat i podatków. Wśród nich wskazać należy: Boguszów-Gorce (pow. wałbrzyski) oraz Węgorzyno (pow. łobeski).
Ponad połowa gmin (ok. 55% ankietowanych) stosuje stawki opłat za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury w przedziale 18-20 zł, a więc maksymalną lub zbliżoną maksymalnej.

Ważnym z punktu widzenia Analizy kryterium oceny działalności gmin w obszarze telekomunikacji było także posiadanie zasobów (w tym także informacyjnych) o posiadanej infrastrukturze technicznej, kanałach technologicznych oraz planach inwestycyjnych, które mogą ułatwić rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej. Pod uwagę wzięto zarówno posiadanie, jak też udostępnianie takiej infrastruktury oraz informacji o niej (możliwe było zaznaczenie wielu sposobów udostępniania). Maksymalnie za tą kategorię przyznane mogło zostać 630 punktów. Gminą, która uzyskała najwięcej punktów była Stalowa Wola, której przyznano 500 pkt. Nieco mniej przyznano miastom Czarnków (490 pkt) oraz Radzionków (485 pkt). Kolejne miejsca pod tym względem zajęły Starogard Gdański (475 pkt) oraz Legnica (470 pkt).
Z danych uzyskanych w badaniu wynika, że ok. 40 % ankietowanych gmin planuje w bliżej nieokreślonej przyszłości podjęcie działań zmierzających do uzyskania cyfrowej dokumentacji zasobów informacyjnych, a ponad połowa (55%) nie planuje digitalizacji swoich zasobów.

Wnioski

Choć są gminy, które warto wyróżnić za ich aktywność w zakresie telekomunikacji, to jednak w znacznej części gmin działania związane z telekomunikacją ograniczają się do wniosków o przyznanie grantów wspierających cyfryzację oraz budowy publicznych sieci WiFi. Autorzy badania zachęcają jednostki samorządowe do dialogu z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w celu określenia obopólnych potrzeb. Warto także zwracać uwagę na prowadzenie prac inwentaryzacyjnych w zakresie posiadanej infrastruktury technicznej oraz publikowanie procedur dostępu do tej infrastruktury wraz z cennikami. Rozważenia wymaga także fakt budowy kanałów technologicznych w ramach prowadzonej budowy lub przebudowy dróg (także w formie inwestycji niedrogowej). Czynnikiem znacząco przyspieszającym budowę sieci dostępowych jest posiadanie także przez gminy własnej pasywnej infrastruktury telekomunikacyjnej (kanalizacji kablowej, studni telekomunikacyjnych, światłowodów, kolokacji). Gminy dysponujące taką infrastrukturą powinny starać się ją udostępniać w ramach modelu dostępu hurtowego.

Agnieszka Gładysz, dyrektor, Departament Strategii i Analiz
Mateusz Biernacki, starszy specjalista, Departament Strategii i Analiz

Pliki do pobrania

• 
  Raport - badanie gmin 2021 - 1,1 MB plik PDF