Cała prawda o automatach paczkowych. Zapowiadamy publikację raportu
20 lutego 2025
Myślicie, że automatów paczkowych jest za dużo? Jeśli rzeczywiście odnosicie takie wrażenie, to pewnie mieszkacie w gminie miejskiej, w województwie mazowieckim, łódzkim lub małopolskim. Ale są w Polsce miejsca, gdzie jeden automat obsłużyć musi nawet… 2,5 tys. osób.
Wprowadzenie automatów paczkowych zmieniło nasze nawyki – możliwość odbioru paczki w automacie bywa wygodniejsze niż dostarczenie jej przez kuriera do mieszkania, szczególnie gdy większość czasu spędzamy poza domem. Nic dziwnego, że w 2023 roku automaty paczkowe okazały się… najczęściej wybieraną metodą odbioru przesyłek, obejmując już 51,1 proc. całkowitego wolumenu. Udział przesyłek kurierskich przyjętych u kuriera, skierowanych do doręczenia do automatu paczkowego wyniósł 34,3 proc. ogólnej liczby przesyłek nadanych w 2023 roku .
Także wysyłanie paczki przez automat bywa wygodniejsze niż zamawianie kuriera lub wyprawa do najbliższej placówki pocztowej – w 2023 roku popularność automatów paczkowych jako sposobu nadawania przesyłek rosła i ich udział wyniósł już 11,7 proc. całkowitego wolumenu przesyłek. Jak wynika z najnowszego raportu UKE na ponad 1 mld przesyłek kurierskich w 2023 roku na odbiór paczki w automacie (niezależnie od sposobu nadania jej przez nadawcę) zdecydowaliśmy się ponad 500 mln razy!
4 miliony skrytek
W Polsce było na koniec 2023 roku 38 381 automatów do pocztowej obsługi klientów, których dysponentami było siedmiu operatorów pocztowych. Jeśli ta liczba nie robi na was wrażenia, to warto dodać, że w automatach tych znajdowało się aż 4 141 480 skrytek! Na brak automatów nie mogli narzekać mieszkańcy województwa mazowieckiego, gdzie stoi ponad 6 tys. takich urządzeń – jeśli mieszkacie w Warszawie lub innym dużym mieście regionu, na pewno widzicie je, często stojące nieopodal siebie i należące do różnych operatorów.
Takiego komfortu nie mają mieszkańcy województwa opolskiego, gdzie znajdują się zaledwie 784 automaty paczkowe. Wynika to jednak także z rozmiaru tego województwa. Tak naprawdę różnicę widać w zależności od rodzaju gminy, w której mieszkacie – ponad 64 proc. automatów do pocztowej obsługi klientów (oraz ponad 60 proc.) skrytek w tych automatach zlokalizowanych było w gminach miejskich. W gminach miejsko-wiejskich było to odpowiednio ponad 18 proc. i 20,5 proc., a w wiejskich ponad 16 proc. i ponad 19 proc.
2,6 tys. osób na automat
To wprost przekłada się na to, jak daleko masz do paczkomatu i ilu potencjalnych klientów może z niego skorzystać. W przypadku gmin miejskich we wspomnianym województwie opolskim przypadało 0,85 automatu na 1 km kw., gdy w Mazowieckiem były to niemal 3 automaty (2,95) na kilometr kw. Pod względem liczby skrytek najsłabiej wypada województwo lubuskie, gdzie na kilometr kw. przypada ich ponad 88, gdy w mazowieckiem jest ich ponad 303.
Najwięcej automatów do pocztowej obsługi klientów i skrytek przypadających na 1 km kw. było oczywiście w gminach miejskich. Jeśli spojrzymy na liczbę osób przypadających na jeden automat pocztowy, to okaże się, że w województwie podlaskim w gminach wiejskich z jednego urządzenia korzystać musi aż 2,6 tys. mieszkańców, gdy w Łódzkiem, w gminach miejskich to zaledwie 606 osób. W przeliczeniu na jedną skrytkę najwięcej osób przypadało w województwie podlaskim w gminach wiejskich (22,7), najmniej – w województwie małopolskim w gminach miejskich (5,9 osób).
70 proc. zajętości
Możliwość skorzystania z automatu to jedno, ale ważniejsze, jak to wygląda w praktyce. Okazuje się, że przy założeniu, że przesyłka umieszczona została w automacie na nie dłużej niż 24 godziny (bez sobót, niedziel i świąt), w grudniu 2023 roku wykorzystanie skrytek plasowało się na poziomie 70,6 proc. dla przesyłek kurierskich gotowych do odbioru, a dla przesyłek nadanych za pośrednictwem automatu na poziomie 13,9 proc.
Co ciekawe, z zebranych danych wynika, że są wciąż województwa, gdzie istnieje potencjał do stawiania nowych automatów – liczony liczbą mieszkańców przypadających na automat i skrytkę. Nie zawsze bowiem wrażenie, że automaty stoją na każdym kroku przekłada się na ich faktyczną dostępność dla każdego. Chętni na nowe automaty znaleźliby się jeszcze choćby w Lubuskiem (na koniec grudnia 2023 było tam 975 automatów), Kujawsko-Pomorskiem (2163), Wielkopolskiem (3633), Pomorskiem (2568), Łódzkiem (2737), a nawet Mazowieckiem (6147) czy Śląskiem (5141), gdzie i tak ogólna liczba automatów jest największa.
To tylko niektóre dane z Raportu o przesyłkach kurierskich 2023 – pierwszej takiej publikacji na polskim rynku, pokazującej specyfikę branży. Na niemal 180 stronach zawiera on wcześniej nigdzie niepublikowane dane i wykresy, opracowane na podstawie badania ankietowego, w którym udział wzięło 11 operatorów pocztowych, którzy osiągnęli w 2023 roku przychody w segmencie przesyłek kurierskich na poziomie co najmniej 100 mln zł w skali roku, a także posiadali automaty do pocztowej obsługi klientów. Premiera Raportu na początku marca.
Aleksandra Bargiełowska-Antczak, Dyrektor, Departament Rynku Pocztowego